Arab davlatining ilk qadamlari va arab istilolari

Muhammad Madinada vafot etganidan keyin (632 yil yozi) savdogar, sobiq do‘sti, qaynotasi va Muhammadning sherigi Abu Bekr xalifa (“payg‘ambarning noibi”) etib saylandi. muhojirlar va ansorlar. Arabistonni birlashtirish hali tugallanmagan bir paytda xalifalik hokimiyat Abu Bekrga (632-634) o’tdi. Muhammad vafotidan so’ng darhol ko’plab arab qabilalari isyon ko’tardilar. Abu Bekr bu qo‘zg‘olonlarning barchasini shafqatsizlarcha bostirdi. Uning vafotidan keyin Muhammadning yana bir hamrohi Umar (634—644) xalifa boʻladi.

Birinchi xalifaning davridayoq arablarning bosqinchilik harakati boshlandi, bu O’rta er dengizi mamlakatlari, G’arbiy va Markaziy Osiyo tarixida juda katta rol o’ynadi. Arab istilolarining muvaffaqiyati va islom dinining yoyilishi uchun xalqaro vaziyat juda qulay edi. O‘sha davrning ikki buyuk davlati – Vizantiya va Eron o‘rtasida 602—628-yillarda davom etgan uzoq davom etgan urush ularning kuchini tugatdi. Arab istilolariga qisman Vizantiya va uning sharqiy viloyatlari oʻrtasidagi iqtisodiy aloqalarning uzoq vaqtdan beri zaiflashgani, shuningdek, Vizantiyaning sharqiy hududlarida olib borgan diniy siyosati (monofizitlarni taʼqib qilish va boshqalar) ham yordam berdi.

Abu Bekr davrida Vizantiya va Eron bilan urush boshlandi. Unda Umayya urugʻi boshchiligidagi “paygʻambarning sahobalari”, qabila va Makka zodagonlari faol qatnashdilar. Arabistonning olijanob elitasi uchun boyib ketish istiqboliga ega bo’lgan tashqi istilo urushi ham arab badaviylarining keng qatlamlarini yurishlarga jalb qilish orqali mamlakatdagi ichki qarama-qarshiliklarni yumshatishning eng yaxshi usuli edi. 640 yilga kelib arablar deyarli butun Falastin va Suriyani bosib oldilar. Ko’plab tinch aholi qul sifatida asirga olingan. Lekin koʻpgina shaharlar (Antioxiya, Damashq va boshqalar) arab-musulmon davlati qudratini tan olish va soliqlar toʻlash sharti bilan nasroniy va yahudiylarga ibodat erkinligi va shaxsiy erkinlikni kafolatlovchi shartnomalar asosidagina bosqinchilarga taslim boʻldi. Bo’ysundirilgan nasroniylar va yahudiylar, keyinchalik zardushtiylar ham arab davlatida shaxsan erkin, lekin siyosiy jihatdan nochor aholining zimmiy deb ataluvchi maxsus toifasini shakllantirdilar. 642-yil oxiriga kelib arablar Misrning eng muhim port shahri Iskandariyani egallab oldilar, 637-yilda Eron poytaxti Ktesifonni egallab, vayron qildilar va 651-yilga kelib Eron aholisining oʻjar qarshiliklariga qaramay, uni zabt etishni yakunladilar. .

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan