Davlat hokimiyati.

Ilk qirollik haqida biz bilgan hamma narsa bizga unda birinchi sulola davrida, agar ilgari bo’lmasa, allaqachon o’rnatilgan davlatni ko’rishga imkon beradi.

Ilk podshohlik allaqachon ikki tomonlama shohlik edi, lekin uning birligi hali ham zaif edi. “Ikkala erning birlashishi” – Yuqori va Quyi Misr – qirollar taxtga o’tirganlarida bayram sifatida nishonlangan. Ammo bu “birlashma” Yuqori Misr bosqinchilarining zo’ravonliklari natijasi edi. Shimol hali to’liq bosib olinmagan. Yuqori Misr bosqinchilari va Quyi Misr o’rtasidagi kurash ilk podshohlik tarixida qizil ip kabi o’tadi.

Davlat boshida Yuqori Misr bosqinchilarining vorisi podshoh turgan. Qirolning ikkita maxsus bosh kiyimi bor edi: oq – Yuqori Misr va qizil – Quyi Misr. Ular tojlarning ma’nosiga ega edi, bu ikkala er ustidan qirol hokimiyatini anglatadi. Ushbu “tojlar” ham birga kiyilgan – biri ikkinchisining ustiga. 1-sulolaning boshidanoq yozuvlar qirolni “ikkala bekasi” deb ataydi – uning shaxsida qirollikning ikkala yarmining ma’budalari va bir xil sulolaning o’rtalaridan boshlab – “Qamishga tegishli” birlashma belgisi sifatida. va ari”: birinchisi Yuqori, ikkinchisi Quyi Misrni bildiradi. Bu nom fir’avn uchun Misrning ikkala yarmining shohi sifatidagi odatiy belgiga aylandi. Davlatning ikki tomonlama xarakteri uning institutlarining nomlarida oʻz aksini topdi: tojlarning rangiga koʻra Yuqori Misr xazinasi “oq uy”, Quyi Misr xazinasi esa “qizil uy” deb atalgan.

Podshoh ko‘plab saroy amaldorlari va turli xizmatkorlardan iborat gavjum saroy bilan o‘ralgan edi. Qirol hokimiyatining ahamiyati uning egalarini to’liq ilohiylashtirish bilan ta’kidlangan. Shoh turli xil shoh homiysi xudosi Horus deb e’lon qilindi va har bir qirol o’zining shaxsiy ismidan tashqari, maxsus qirollik nomini oldi: Horus Jangchi, Horus Oliy Qo’l va boshqalar.

Suverenitetni qirol qoʻlida toʻplagan quldor zodagonlar (zodagonlar) aslida uni oʻz qoʻlidan qoʻyib yubormagan. Dvoryanlar, ularning martabalariga ko’ra baholanishi mumkin, qirol xonadonining o’zida muhim lavozimlarni egallagan. Va agar “davlat” va qirollik birlashgan bo’lsa, unda 1-sulolaning zodagonlari boshqaruv va mulkchilik o’rtasida unchalik katta farq qilmadilar. Masalan, qirollik uzumzorlarining boshqaruvchisi o’z qabrini o’z qo’l ostidagi qirollik erlaridan tayyorlangan tayyorgarlik bilan to’ldirdi.

Davlat hokimiyatining asosiy vazifasi – mazlumlarni bostirish bilan bir qatorda, Nil vodiysida sug’orishni tashkil etish bu hukumatning muhim vazifalaridan biri edi. Bu ortiqcha mahsulot olish imkoniyatini ta’minladi. O’sha davrda sug’orish ishlari amalda qanday tashkil etilganligi to’g’risida to’g’ridan-to’g’ri ma’lumot yo’q, lekin oliy rahbarlik davlat qo’lida ekanligiga shubha yo’q. 1 va 2 sulolalar davrida daryoning monitoringi namunali tarzda olib borilgan: suv sathi har yili aniq o’lchangan va diqqat bilan qayd etilgan.

Manbalarda o’sha davrda Misr bo’lingan va yunonlar ancha keyin nomlar deb atagan mintaqalar qayd etilgan. Keyinchalik mintaqa hukmdori – nomarxni belgilagan unvon 1-sulola davridagi yozuvlarda uchraydi. Shuningdek, 1-sulolaning o’rtalariga oid muhrlarda “qozi” so’zini o’qish mumkin.

Doimiy armiya o’zining go’daklik davrida mavjud bo’lganga o’xshaydi. Qo’lida kamon bilan o’zini Sinay qoyalarida tasvirlagan 1-sulolaning so’nggi shohlaridan birining qo’mondoni ham bitta harbiy unvonga ega edi, o’ylash kerak – doimiy: “qo’shin boshlig’i”. Birinchi sulola podshosi qabri yonida dafn etilgan kichik saroy a’zosi qo’lida kamon bilan qabr toshida abadiylashtirildi. Ushbu rasm “jangchi” so’zini yozish uchun ishlatiladigan ieroglifga o’xshaydi. U, ehtimol, jangchi edi.

O’sha paytda isyonkor Quyi Misr va qo’shni qabilalar bilan janubiy efiopiyaliklar (yoki nubiyaliklar), g’arbiy (liviyaliklar) va shimoli-sharqiy (osiyoliklar) bilan ko’plab urushlar olib borildi. Sinay yarim orolida Misr davlati doimiy ravishda mahalliy qabilalar bilan urush olib borgan, chunki u erda mis konlari mavjud edi.

O’sha paytda davlat hayotida yozuvchilar katta ahamiyatga ega edi. Birinchi sulola davrida ham eng yuqori martabaga ega bo’lgan muhim ulug’ zot kamtarona kotib unvonini e’tiborsiz qoldirmadi. Ikkinchi sulola davrida har ikki yilda bir marta mamlakat soliqqa tortish maqsadida qayta ro’yxatdan o’tkazilgan.

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan