Magniy etishmovchiligini qanday aniqlash va davolash mumkin.

Magniyning tanamiz uchun ahamiyati so’nggi paytlarda juda mashhur mavzu. Go’zallik bloggerlari magniy haqida gapirishadi, sog’lom turmush tarziga bag’ishlangan jamoalar yozadilar va biohackerlar bu muhim elementni to’ldirish sirlari bilan o’rtoqlashadilar.

Magniy etishmovchiligi haqiqatan ham jiddiy muammomi yoki u Big Pharma kompaniyasining kuchli PR kampaniyasining qahramoniga aylandimi? Sinovlarsiz o’zingizdagi bu kamchilikni aniqlash mumkinmi? Va uni qanday qilib to’g’ri to’ldirish mumkin? Ushbu savollarga javoblarni bizning maqolamizda topasiz.?

Magniy va boshqa ozuqa moddalarining etishmasligi haqida ko’proq bilib oling va o’zingiz va yaqinlaringiz uchun o’zingizning to’yimli ovqatlanish rejangizni qanday yaratishni o’rganing. Bunda qayta tayyorlash kursi yordam beradi: “Oziqlanish va parhezshunoslik. Pharmznanie-dan yangi kasb 2.0″ . 

Magniy asab tizimining to’g’ri ishlashida muhim rol o’ynaydi. Tadqiqotlar magniy etishmovchiligi va odamning stressga munosabati o’rtasidagi to’g’ridan-to’g’ri bog’liqlikni ko’rsatadi [1]. Magniy etishmovchiligi bo’lgan odamlarda tashvishlanish ehtimoli ko’proq va stressning salbiy ta’siri xavfi ancha yuqori. Mikroelementning etarli darajasi stressga samarali qarshilik ko’rsatishga imkon beradi.  

Magniy etarli emasligini qanday tushunish mumkin

Qon testi magniy etishmovchiligini aniqlashi mumkin: qon zardobidagi konsentratsiya 0,8 mmol / l dan past – bu elementning tanadagi etishmasligi belgisi. Biroq, hatto yuqori ko’rsatkichlar har doim ham sizda etarli miqdorda magniy borligini anglatmaydi. Bu organizmdagi magniy almashinuvining o’ziga xos xususiyatlari bilan bog’liq. Qondagi ushbu elementning doimiy darajasi ionning depodan chiqishi tufayli uzoq vaqt davomida saqlanishi mumkin. Shunday qilib, qondagi magniyning normal darajasi uning etishmasligi bilan ham kuzatilishi mumkin [1]. 

Shuning uchun diagnostika vaqtida ushbu holatga xos belgilarga katta e’tibor beriladi.

Magniy etishmovchiligining asosiy belgilarini beshta asosiy guruhga bo’lish mumkin: 

  • markaziy simptomlar – asabiylashish, bosh og’rig’i, uyqusizlik, depressiya, ishtahaning pasayishi;
  • periferik alomatlar – paresteziya (noto’g’ri teginish hissi), kramplar yoki mushaklarning kuchlanishi, bel og’rig’i;
  • organga xos – taxikardiya, qon bosimining o’zgarishi, qorin og’rig’i, diareya; 
  • trofik – soch to’kilishi, mo’rt tirnoqlar, osteoporoz; 
  • inqiroz belgilari (eklampsi, mushak kontrakturasi, hushidan ketish) [8,9]

Magniy etishmovchiligi ehtimolini aniqlash uchun so’rovnoma

2020 yilda Shveytsariyaning Nutrients nashri magniy etishmovchiligini aniqlash uchun 62 savoldan iborat so’rovnomani nashr etdi [11]. Anketa mualliflari, rossiyalik tadqiqotchilarning maqsadi shifokorlar va bemorlarning organizmida magniy etishmovchiligi bor-yo’qligini tushunishga yordam beradigan tez va samarali vositani yaratish edi.

Anketani tuzishda to’rtta yirik tadqiqot ma’lumotlari tahlil qilindi, ularda 765 homilador va 8836 gormonal kasalliklarga chalingan ayollar ishtirok etdi. Natijalar gipomagnezemiyani aniqlash uchun so’rovnomaning qiymatini tasdiqladi.

62 ta bayonotning har biriga ijobiy javob ma’lum miqdordagi ballga to’g’ri keladi. Anketani to’ldirgandan so’ng, ballarni umumlashtirish kerak bo’ladi ( anketani yuklab oling ):

 Bayonotlar va alomatlar ro’yxatiBallar
1Haddan tashqari hissiy stress2
2Achchiqlanish, jahldorlik3
3Giperaktivlik2
4O’tkir tovushlar yoki yorug’lik chaqnashlari sizni qo’rqitadi4
5Uyqusizlik2
6Surunkali bosh og’rig’i yoki migren3
7Konvulsiyalar2
8Qo’llarda titroq yoki titroq3
9Yuz yoki boshqa mushaklarning kichik, deyarli sezilmaydigan chayqalishi, mushaklarning spazmlari3
10Mushaklarning spazmlari3
11Qo’l yoki oyoqlarda mushaklarning spazmlari3
12Gastroezofagial reflyuks yoki qizilo’ngach spazmlari4
13Nafas, nafas qisilishi, xirillash3
14Amfizem, surunkali bronxit, tez nafas olish (taxipnea)2
15Osteoporoz5
16Urolitiyoz3
17Surunkali buyrak kasalligi (surunkali buyrak etishmovchiligi)2
18Qandli diabet4
19Qalqonsimon bez yoki paratiroid bezining giperfunktsiyasi3
20Yuqori qon bosimi3
21Mitral qopqoq prolapsasi («floppi yurak qopqog’i»)4
22Taxikardiya, aritmiya3
23Surunkali ichak kasalligi, ülseratif kolit, Kron kasalligi yoki irritabiy ichak sindromi3
24Tez-tez diareya yoki ich qotishi3
25Premenstrüel sindrom yoki menstrüel kramplar3
26Siz hozir yoki yaqinda homiladormisiz?2
27Digitalis (Digoksin) qabul qilish3
28Har qanday diuretikni qabul qilish5
29Oxirgi radiatsiya terapiyasi yoki boshqa turdagi nurlanish ta’siri5
30Haftada ettitadan ortiq spirtli ichimliklar (bir porsiya – 10 g toza spirt, ya’ni 25 gramm 40% aroq, 100 gramm 9-11% quruq sharob yoki 200 gramm 3-5% pivo).4
31Spirtli ichimliklarni haddan tashqari iste’mol qilish bilan bog’liq muammolar3
32Kofeinli ichimliklar kuniga uch martadan ko’p2
33Shakar o’z ichiga olgan oziq-ovqatlarni iste’mol qilish2
34Uglevodlar va / yoki shokoladga bo’lgan ishtiyoq2
35Tuz va / yoki sho’r ovqatlarga bo’lgan ishtiyoq2
36Ratsionda tez ovqatlanish2
37Ko’katlar, bargli sabzavotlar, urug’lar va yangi mevalarda kam diet2
38Kam proteinli diet2
39Najasda hazm bo’lmagan oziq-ovqat yoki yog’ning mavjudligi2
40Homiladorlikning istalgan vaqtida yuqori qon bosimi yoki preeklampsi4
41Surunkali charchoq2
42Mushaklar kuchsizligi2
43Qo’llar va / yoki oyoqlar tez-tez sovuq bo’ladi2
44Yuz, qo’l yoki oyoqlarda uyqusizlik2
45Tanadagi tez-tez karıncalanma hissi2
46Doimiy befarqlik, befarqlik2
47Yomon xotira2
48Konsentratsiyani yo’qotish2
49Tashvish hissi3
50Surunkali depressiya2
51Vaqt va makonda yo’nalishni yo’qotish hissi2
52Tushkun kayfiyat, shaxsiyatni yo’qotish hissi2
53Gallyutsinatsiyalar2
54Boshqalar tomonidan ta’qib va ​​dushmanlik hissi2
55Oqarish, shishish, nosog’lom rang2
56Energiya darajasi va libidoning sezilarli pasayishi2
57Shifokor qondagi kaltsiy miqdori pastligini aytdi2
58Shifokor sizning qoningizda kaliy miqdori pastligini aytdi3
59Magniyni o’z ichiga olmaydigan kaltsiy preparatlarini muntazam ravishda iste’mol qilish2
60Muntazam ravishda magniyni o’z ichiga olmaydigan temir yoki sink qo’shimchalarini qabul qilish2
61Ftoridni doimiy iste’mol qilish2
62Antibiotiklar, steroidlar, og’iz kontratseptivlari, indometazin, sisplatin, amfoterisin B, xolestiramin, sintetik estrogenlarni muntazam ravishda qo’llash.3

Agar siz 30-50 ball to’plagan bo’lsangiz, unda magniy etishmovchiligi ehtimoli bor va 51 dan ortiq bo’lsa, bu katta ehtimollikdir.

Magniy etishmovchiligini aniqlashning mukammal usuli yo’q

Magniy etishmovchiligini aniqlashning ob’ektiv usullari mavjudligiga qaramay (masalan, qon zardobida uning darajasini o’lchash va boshqa murakkabroq testlar), bu har doim ham odamning magniyning ob’ektiv holatini aniqlashga yordam bera olmaydi, bu qondagi mikroelementlar almashinuvining o’ziga xos xususiyatlari bilan bog’liq. tanasi. Yana bir sabab shundaki, tanadagi magniy darajasini tekshirish ko’pincha faqat tijorat asosida amalga oshiriladi. Shuning uchun testlar va anketalar (masalan, yuqoridagi kabi) yordamida magniy etishmovchiligini tashxislash tadqiqotchilar uchun katta qiziqish uyg’otadi.

Magniy etishmovchiligining oqibatlari

Uyqusizlik va asabiylashish, albatta, noxush alomatlar, ammo bu aysbergning faqat uchi. Magniy etishmasligi inson tanasiga jiddiy ta’sir ko’rsatishi mumkin. 

» Uzoq muddatli magniy etishmovchiligi bilan suyak to’qimalarining tuzilishi buziladi ,» deydi Lyudmila Oreshko, tibbiyot fanlari doktori, Oliy harbiy tibbiyot akademiyasi Federal byudjet ta’lim muassasasi shifokorlar uchun 2-ilg’or terapiya kafedrasi professori. S. M. Kirova, “Nutrisiologiya va dietatika. Yangi kasb 2.0” – Va bir vaqtning o’zida bir nechta kasalliklarni rivojlanish xavfi ortadi: yurak-qon tomir tizimi, urolitiyoz va xolelitiyoz, buyrak usti bezlarining patologiyalari va boshqalar. Surunkali charchoq sindromi, asabiylashish va oshqozon-ichak traktidan – ishtahani yo’qotish, dispeptik kasalliklar mavjud. Bundan tashqari, magniy etishmovchiligi diabet bilan og’rigan bemorlarda glyukoza bardoshliligini pasaytiradi va qon tomirlarining kalsifikatsiyasini oshiradi .

Stressning yana bir jiddiy sababi shundaki, magniy etishmasligi semizlik va metabolik sindrom xavfini keltirib chiqaradi [4].

Nima uchun kamchilik bor?

Lyudmila Oreshko organizmdagi magniy miqdori etarli emasligining bir necha sabablarini aniqlaydi:

  • organizmda magniyni etarli darajada iste’mol qilmaslik (magniy miqdori past dieta, ro’za tutish);
  • ichakdagi malabsorbtsiya (disbakterioz, surunkali duodenit);
  • ortiqcha tufayli so’rilishning pasayishi: 

-fosfatlar (surunkali buyrak kasalligi, hipoparatiroidizm, metabolik yoki respirator atsidozda uchraydi), 

-kaltsiy (giperparatiroidizm, D vitaminining toksik ta’siri va xavfli o’smalar uchun) 

-lipidlar (o’tiradigan turmush tarzi, irsiy moyillik, qalqonsimon gormonlar darajasining pastligi yoki buyrak kasalligi, dori-darmonlar yoki ularning kombinatsiyasini qabul qilish tufayli);

  • surunkali stress;
  • insulin sintezining buzilishi (magniy etishmovchiligi retseptorlarning insulinga sezgirligini pasayishiga yordam beradi va insulinga etarli darajada javob bermaslik nafaqat glyukozaning hujayralar tomonidan so’rilishiga, balki magniyning hujayralarga tashilishiga ham ta’sir qiladi. Bundan tashqari, magniy etishmovchiligi mavjud. insulin sekretsiyasi va faolligiga salbiy ta’sir qiladi) [10].
  • antibiotiklar (gentamitsin), diuretiklar, antitumor va boshqa farmakologik preparatlarni uzoq muddatli qo’llash;
  • parenteral oziqlantirish;
  • magniyga bo’lgan ehtiyojning ortishi (homiladorlik davrida, o’sish va tiklanish davrida, surunkali alkogolizm, ortiqcha terlash);
  • chaqaloqlarni sun’iy oziqlantirish;
  • alyuminiy, berilliy, qo’rg’oshin, nikel, kadmiy, kobalt va marganets bilan zaharlanish.

Magniy darajasi va stress o’rtasidagi munosabatlar shafqatsiz doiraga o’xshaydi: stress qanchalik ko’p bo’lsa, magniy etishmovchiligi xavfi qanchalik yuqori bo’lsa, tanadagi magniy qanchalik kam bo’lsa, u stressga ko’proq moyil bo’ladi.

Magniy etishmovchiligini qanday qoplash mumkin

O’rtacha, bir kishi kuniga 400 mg magniyga muhtoj, – deydi mutaxassisimiz Lyudmila Savarbekovna Oreshko . Qanday qilib ularni «yollash» kerak? Shifokorlar dietaga alohida e’tibor berishni tavsiya qiladilar. Ushbu qimmatbaho elementga yuqori mahsulotlarni kiritish muhimdir. Ushbu jadvalda siz misollarni topasiz:

Jadval 2. Oziq-ovqat mahsulotlarida magniyning o’rtacha miqdori [4]. ( yuklab olish jadvali )

Mahsulotmg/100 g
Jigarrang suv o’tlari, asosan, kelp760
Bug’doy kepagi590
Susan540
qovoq urug’i535
Ayçiçek urug’lari420
Tahini halvasi303
O’sib chiqqan bug’doy donalari250
Soya loviyalari247
Pivo xamirturushi231
Tarvuz224
bodom*230-267
Har xil yong’oqlar*158-267
Fındık*184
Yong’oq175
yong’oq*131
Yashil170
Suli bo’laklari Hercules142
Fasol130
Jigarrang guruch130
No’xat107
hindiston yong’og’i parchalari90
Quritilgan o’rik (quritilgan o’rik)105
Quritilgan o’rik102
Kepak non90
O’rik, o’rik, mayiz60
Sanalar58
Qisqichbaqalar51
Avakado45
Petrushka41
Sarimsoq36
Dandelion ko’katlar36
Bananlar35
Pishloqlar30
dengiz baliqlari24-73
Oq guruch, sayqallangan27
Baqlajon16
Mol go’shti20
Tovuq go’shti19
Sut13

Eslatma * – bolalar yong’oqdan magniyni o’zlashtirishi juda past.

Shuningdek, magniy darajasini to’ldirish uchun mutaxassislar magniy ionlari va tuzlari bilan mineral suv ichishni tavsiya qiladilar.

Afsuski, agar siz faqat magniy o’z ichiga olgan ovqatlarni iste’mol qilsangiz ham, tananing kundalik ehtiyojlarini qondirish juda qiyin – ular tarkibida milligramm magniy bor, ya’ni siz ularni ko’p iste’mol qilishingiz kerak [5]. Hech birimiz birdaniga butun kilogramm yashil salat eyishi dargumon.

Shuning uchun, to’g’ri ovqatlanish bilan birga, shifokorlar dori-darmonlarni yoki magniyli xun takviyelerini qabul qilishni tavsiya etadilar. Ammo bugungi kunda dori va xun takviyeleri bozori taklif qiladigan ko’plab bankalar va planshetlar orasidan to’g’risini qanday tanlash mumkin?

Tana magniy tuzlarini eng samarali tarzda o’zlashtiradi degan fikr bor, bu:

  • yuqori eruvchanlik va past toksiklikka ega
  • Etarli suv bilan keling (ko’p ichishni unutmang!)
  • magniy ionlarining so’rilishiga to’sqinlik qiladigan moddalar bilan ta’sir o’tkazmang
  • tarkibida magniyning hujayra ichidagi so’rilishini rag’batlantiradigan anion mavjud

Bu mezonlarning barchasi magniyning organik tuzlarga, birinchi navbatda magniy sitratiga asoslangan eruvchan shakllari bilan javob beradi [5].

Biroq, tadqiqotlar natijalari har doim ham bu nuqtai nazarni tasdiqlamaydi [6,7]. Tana uchun qaysi magniy yaxshiroq ekanligi haqidagi munozaralar davom etmoqda, ammo tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, har qanday magniy birikmasi (ham organik, ham noorganik) so’rilishi va uning qon va to’qimalardagi darajasiga ta’sir qilishi mumkin [7]. Ya’ni, uning etishmasligi sharoitida hech bo’lmaganda ba’zi magniy qo’shimchalari umuman yo’qdan yaxshiroqdir. Biroq, har qanday holatda, bu haqda shifokor bilan maslahatlashishni maslahat beramiz va uning tavsiyalariga asoslanib, barcha mezonlar uchun maqbul bo’lgan preparatni tanlang.

Salomatlik uchun qanday vitaminlar, aminokislotalar va minerallar hali ham kerak? “Nutrisiologiya va dietatika” kursida bilib oling . Pharmznanie-dan yangi kasb 2.0″ . 

  1. Tarasov, E. A., Blinov, D. V., Zimovina, U. V., Sandakova, E. A. (2015). Magniy etishmovchiligi va stress: munosabatlar muammolari, diagnostika testlari va terapiyaga yondashuvlar. Terapevtik arxivlar, 87 (9), 114-122.
  2. Selixova M.S., Smolyaninov A.A., Kalacheva L.S. Ayollarning reproduktiv salomatligi va magniy etishmovchiligi. VolgSMU axborotnomasi. 4 4-son (72). 2019. 3–8-betlar.
  3. Orlova SV va boshqalar. Haqiqiy dunyo ma’lumotlariga asoslangan gormonlar bilan bog’liq kasalliklar va homiladorlik bo’lgan ayollarda magniy darajasining klinik holati va hayot sifati bilan bog’liqligi. Ilmiy hisobotlar. 2021; 11:5734
  4. Gromova, O. A. (2014). Magniy etishmovchiligi bolalar va o’smirlarning zamonaviy ovqatlanish muammosi sifatida. Bolalar farmakologiyasi, 11 (1), 20-30.
  5. Prokopovich, O. A., Kalacheva, A. G., Torshin, I. Yu., Gromova, O. A., Adamyan, L. V. va Gracheva, O. N. (2015). Magniyning eruvchan organik shakllaridan foydalanish istiqbollari. Tibbiy kengash, (11), 90-97.
  6. Shix E.V., Konyuxova O.S., Krasnyx L.I. Ko’ngillilarda magniy o’z ichiga olgan preparatlarni va B1 va B2 vitaminlarini turli yuklash dozalarini qo’llash natijalari // Oziqlanish masalalari. 2006. № 6. 24–29-betlar.
  7. Coudray C., Rambeau M., Feillet-Coudray C. va boshqalar. Barqaror izotop yondashuvidan foydalangan holda Mg ni yo’qotgan kalamushlarda o’nta organik va noorganik Mg tuzlaridan magniyning biologik mavjudligini o’rganish // Magnes Res. 2005. 18-jild (4). B. 215–223.
  8. 21. Nazarenko EG Magnij I jenskaya reproduktivnaya sistema [Magniy va ayollarning reproduktiv tizimi]. Tibbiyot kengashi [Tibbiyot kengashi], 2019 yil, №. 7, bet. 119–125. (Rus tilida; abstr. ingliz tilida). 
  9. 35. Feldeisen SE, Tucker KL Metabolik sindromning oldini olish va davolashda ovqatlanish strategiyalari. Ilova. Fiziol. Nutr. Metab., 2007, №. 32 (1), bet. 46–60.
  10. Shilov, A. M., Avshalumov, A. Sh., Markovskiy, V. B., Sinitsina, E. N., Gryaznov, D. A. va Osiya, A. O. (2009). Magniy etishmovchiligi va metabolik sindrom o’rtasidagi bog’liqlik. RMJ, 17(8), 576-581.
  11. Orlova, S., Dikke, G., Pickering, G., Konchits, S., Starostin, K. va Bevz, A. (2020). Magniy tanqisligi so’rovnomasi: to’rtta kuzatuv tadqiqotidan olingan haqiqiy ma’lumotlardan foydalangan holda ishlab chiqilgan yangi invaziv bo’lmagan magniy etishmovchiligi skrining vositasi.Oziq moddalar,12(7), 2062.

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan